Welcome to my scrapworld

Becky Higgins' Project Life

Becky Higgins' Project Life
http://www.beckyhiggins.com/products/

Please link to my site if you copy text or pictures. Thanks.

© Ingrid Poppeliers - http://www.taalcreatief.blogspot.com/

zondag 26 december 2010

Kerstmis: tradities, gebruiken en symbolen

We vieren Kerstmis op 25 december en zetten een kerstboom in onze woonkamer.  Velen hangen een kerstkrans aan de voordeur en de maretak (mistletoe) is vooral traditie in de Angelsaksische landen.  En wat met de kerstster die scheen boven de stal waarin Jezus geboren is ? 

Al deze tradities, gebruiken en symbolen vinden hun oorsprong in het verleden en in de wetenschap.  Ik vond hierover een aantal verklaringen die ik graag wil delen.

Het ontstaan van het Kerstfeest
  • Voor de Germanen was de 'winterzonnewende' (vanaf 22/12 worden de dagen terug langer) aanleiding voor het heiligste feest van het jaar: de midwinter- of joelfeesten.  Symbool voor het keren van de duisternis, de terugkeer van het zonlicht en de daarmee gepaard gaande ode aan de vruchtbaarheid en het leven.
  • Ook de Romeinen vierden de overwinning van de vruchtbaarheid.  Zij hielden op 25 december - de geboortedag van de lichtgod Mithra - optochten met beelden van een pasgeboren kind. Ter ere van Saturnus - god van de landbouw - vierden ze een week lang de dood van het oude en de geboorte van het nieuwe jaar.  Ze versierden hun huizen met takken 'heilige' hulst als bescherming tegen het kwade, organiseerden feestmaaltijden en gaven elkaar kleine cadeautjes.
  • De oudste vermelding van het christelijke kerstfeest vinden we in een geschrift van 354.  Rond de tijd dat keizer Constantijn de Grote zich in 313 tot christen bekeerde, werd het oosterse kerstfeest in het Westen overgenomen.  Paus Julius I verklaarde in 330 de 25ste december tot geboortedag van Christus.  Vanaf dan was Christus het licht van de wereld en niet langer de zon.

De kerstboom
In onze christelijke symbolen rond Kerstmis zijn er nog altijd overeenkomsten met de Germanen.  Dat zie je o.m. aan de aanwezigheid van groen in huis. De takken van de den, ceder en spar bv blijven groen in de winter en symboliseren daarom de hoop op nieuw leven en op het herstel van de vruchtbaarheid.
De Germanen hingen een met bosgroen versierd wagenrad aan het plafond en hadden een groene boom in huis of op het erf.   Omdat die heidense wortels had, heeft de rooms-katholieke Kerk de kerstboom lang geweerd.
Maar de protestantse theoloog Maarten Luther verklaarde in het begin van de 16de eeuw de kerstboom tot symbool van de geboorte van Jezus.  Eerst stond de kerstboom alleen nog in de kerken.  Op het einde van de 19de eeuw haalde men hem in de huiskamer binnen.  Pas sinds 1982 staat er ook in het Vaticaan een kerstboom.

De maretak (mistletoe)
Onze Germaanse voorouders brandden op hun midwinterfeesten grote vuren om het duister te verdrijven en de zon te overhalen om terug te komen. Ze haalden o.a. de maretak in huis als symbool van het leven dat terugkeert op aarde.


Vooral in de Angelsaksische landen (Engeland, USA) is het traditie om een maretak op te hangen in huis.  Deze altijdgroene epifyt (plant die op andere planten groeit zonder dat hij daaraan voedsel onttrekt) is het symbool van vriendschap en vruchtbaarheid.  Een meisje dat onder de maretak staat, mag door een jongen worden gekust, of andersom.

Van mythe tot kus
  • Balder, de Noorse zonnegod, werd gedood door een speer of pijl gemaakt uit een maretak
  • Balders moeder riep daarna de maretak uit tot heilige plant
  • Ze moest voortaan liefde op de wereld brengen
  • Iedereen die onder de maretak doorliep, moest de wapens laten vallen en vrede sluiten.
  • Daaruit groeide, vooral in Angelsaksische landen, de traditie van het kussen onder de maretak
  • Dat zou dan eeuwige verliefdheid garanderen
  • Sommigen hebben die traditie naar hun hand gezet: wie onder een maretak staat, zou je ongevraagd mogen kussen.
(Bron: Gazet Van Antwerpen dd 24-25-26/12/2010; www.kuleuven.be/thomas)

De kerstkrans
Dit gebruik gaat terug tot in de Romeinse tijd.  Bij de jaarwisseling gaven de mensen elkaar toen een krans die geluk moest brengen.  Wie een krans aan de deur hing, hield het kwaad buiten.


De kerstster
Het fenomeen van de kerstster houdt de mens al 2000 jaar bezig.  Het is mogelijk dat de kerstster een supernova was, een ster die aan het einde van haar leven uit elkaar spat en daarbij een zeer helder licht verspreidt, dat met het blote oog te zien is.

Maar het kan ook een komeet geweest zijn, een enorme brok ijs met daarin allerlei gassen en stofdeeltjes.  Als een komeet te dicht bij de zon komt, begint ze te verdampen en zien we de zogenaamde 'komeetstaart'.

Een derde mogelijkheid is de conjunctie of samenstand van twee planeten.  Ze staan dan zo dicht bij elkaar dat het licht dat ze uitstralen, verbazingwekkend helder is. 


(Bron: scheurkalender 'De Druivelaar')

1 opmerking:

  1. En zo'n uiteenspattende ster of komeet wijst iemand de weg?

    BeantwoordenVerwijderen